Historie van Muiderberg

De oudste gegevens over Muiderberg dateren uit het eind van de 13e-eeuw. De Hollandse graaf Floris V werd in 1280 leenman over Muiderberg. Hij werd in Hakkelaarsbrug vermoord in 1296, door politieke tegenstanders. De Nederlandse Hervormde Kerk staat op historische grond. In 1324 werd er op die plek een kapel gebouwd voor Floris V en 40 jaar later de kerk. Vroeger was deze plek het centrum van het dorp. De toenmalige Zuiderzee heeft eeuwenlang grote stukken land weggeslagen, opgestuwd door hevige noordwesterstormen. Pas in 1916 werd de zeedijk versterkt om de de lage landen tot aan Utrecht, tegen overstroming te beschermen.

Muiderberg bestond lange tijd uit niet veel meer dan Berghuize, Wisseloord, Hofrust en Rustrijk, de vier grote buitens. Rustrijk stond op de plek waar nu de Echo is. De naam Berghuize is terug te vinden op een boerderij aan De Brink. De eigenaar van Wisseloord liet twee wegen aanleggen, de Willemslaan en Paulinelaan, vernoemd naar zijn zoon en dochter. Het Rechthuis aan het begin van het dorp was anderhalve eeuw geleden een hulpkantongerecht voor het berechten van plaatselijke geschillen. Het hoofd rechtsgebouw stond in Naarden, toendertijd de hoofdplaats van Gooiland.

In Muiderberg woonde een wijze tovenaar in een oude eik, aan wie de mensen vaak raad vroegen. Hoe ouder hij werd, hoe minder aanspreekbaar: hij herhaalde alleen nog maar de woorden van de mensen. Zo is de echo in het park ontstaan en die is vandaag de dag nog altijd te horen.

Dat Muiderberg vooral uit zandgrond bestond was voor het snel groeiende Amsterdam een uitkomst. Het vervoer van het zand naar Amsterdam ging via de Trekvaart naar Muiden en Diemen. De Trekvaart is in 1640, hoofdzakelijk met dit doel, gegraven. Vooral langs de Googweg is veel zand weggegraven. Aan de steile begrenzing van de Nederlands Israëlitische begraafplaats is duidelijk te zien hoever men met de afgraving is gegaan. 

In 1880 werd Muiderberg aan de Gooise Tram verbonden waardoor er een makkelijkere verbinding was met de omliggende plaatsen. De trekschuit werd vanaf die tijd niet meer gebruikt. De Gooise Tram reed over wat nu, de Gerard Doulaan is, via de polder naar de oude Naarderstraatweg. In de tweede wereldoorlog verdween de tramverbinding met Muiderberg, maar de eerste 15 jaar van het bestaan van de tram is het inwoneraantal verdubbeld. 

De opkomst van Muiderberg als badplaats heeft het agrarische karakter van het dorp grotendeels verdrongen. Muiderberg is vooral in de 19e eeuw uitgegroeid tot badplaats: er worden onder andere hotels, café’s, badhuizen en wandelbossen aangelegd. Door de aanleg van de tram in 1881 (die inmiddels is verdwenen) is deze ontwikkeling versterkt. Na de Tweede Wereldoorlog vestigen zich vele forenzen te Muiderberg, waardoor Muiderberg tegenwoordig een gemengd karakter van badplaats en forenzenplaats heeft. Sinds de jaren zestig zijn er ook buitenwijken aangelegd, waarmee Muiderberg zodanig is gegroeid dat het nu even groot is als Muiden.